Webgune
honen jatorria - Gure ikastaroa
Jatorria:
ikastaroa
Webgune hau
"Masa Komunikazioaren Ikerkuntza" izeneko ikastaroaren emaitza da.
Berau Kazetaritza lizentziaturako 2. mailako derrigorrezko ikastaroa da, UPV/EHUko
Komunikazio eta Gizarte Zientzien Fakultatean, eta Ikus-entzunezko Komunikazio
eta Publizitate Sailak ematen du. 6 kreditu ditu, eta Urritik Urtarrilera
bitarte gauzatzen da.
Ikastaroaren
helburua, laburki, honakoa da: ikasleek masa komunikazioarekiko jarrera kritikoa
gara dezaten, horretarako gai honen inguruan azken mendean izan diren ekarpen
teoriko nagusiak bereganatuz.
Aurten ordea ikastaroa gertaera
baten inguruan antolatu dugu: Irailaren 11ko erasoen ostean munduan zabaldutako
krisiaren inguruan alegia. Hartara, ikastaroaren helburu zehatza honakoa izan
da: krisi honetan hedabideek duten jokaera aztertuz, oro har masa
komunikazioaren inguruko ezagutza sakondu eta jarrera kritikoa sustatu.
Ikastaroaren
metodologia
Metodologiaren
aldetik begiratuta, ikastaroak aurreman batzuk ditu. Lehena eta behinena,
ikasketa prozesuaren ulerkuntza da: gure aburuz, ikasketa prozesua norberak
egiten duen eraikuntzan du abiapuntua, ez ezagutzaren transmisioan. Hots,
ikasten dugunean ezagutza eraikitzen dugu, aldez aurretik dugun ezagutza,
bizipen, gogoeta zein jarrerak beste batzuenekin alderatuz, kontrastatuz eta
osatuz, azkenik sintesia egiteko. Horregatik irakaskuntza ere ezin daiteke
ulertu jakintzaren transmisio gisa, ezagutzaren eraikuntzaren laguntza gisa
baizik. Irakaslearen lana, hartara, gehiago da erreztatzailearena
transmisorearena baino. Gure ikastaro honetan filosofia hau praktikan jartzeko
aukera ezin hobea izan dugu, irakaslearen lana ikasleen lanaren antolakuntza eta
suspertzea izan baita bereziki. Azalpen teorikorik apenas ez den egon.
Ikastaroaren
antolakuntza
Kazetaritzako 2.
mailako euskal taldeak 50 ikasle inguru izan ditu aurten. Talde handia izateak
arazoak ekarri ohi ditu lanak antolatzeko garaian, baina oraingo honetan kopuru
handia gure alde jarri nahi izan dugu. Horrela, koordinazio lana izugarri
biderkatu bada ere, hainbeste jenderen artean egin daitekeen esfortzua baliatu
nahi izan dugu.
Azaldu dugun legez,
krisiaren inguruan hedabideek duten jokaera aztertzea dugu ikastaroaren helburu
zehatza, masa komunikazioarekiko jarrera kritikoa garatzearen helburu
orokorraren baitan. Helburu hauetara iristeko, maila bitan murgildu gara:
hedabideen jokaeraren azterketa zuzena bata, eta horri buruzko gogoeta bestea.
Bi maila hauetan aritu eta langintza guztiak koordinatu ahal izateko, hiru
egitura ezberdin erabili ditugu: lantaldeak, solastaldeak, eta osoko bilkurak. Lantaldeak
eginkizun zehatzen inguruan antolatu dira, orotara hamar izanik. Batez beste
bost lagunek osatu dute lantalde bakoitza, taldeburu baten koordinaziopean. Solastaldeak eztabaidatzeko taldeak dira, eta bakoitzean hamar
lantaldeetako kide bana integratu da; beraz, hamar laguneko bost solastalde.
Horrela, solastalde bakoitzeko eztabaidan parte hartzen dutenak langintza
ezberdinetan arituak dira, eztabaidari ikuspuntu eta informazio ezberdinak
emanez. Osoko bilkurak, ikasle guztiak
irakaslearekin biltzen direneko bilkurak dira, gehienbat arazoak komentatu eta
konpontzeko, prozesuaren ebaluaketa egiteko eta koordinaziorako egiten direlarik.
Webgunea
eskema honetan
Honelako lan bat
eginez gero, zera iruditu zitzaigun: gure artean sor dezakegun ezagutza guretzat
bakarrik gorde barik, interesgarria izan zitekeela gizarteratzea. Azken batean,
komunitatearentzat garrantzitsua izan daitekeen lan bat dugu eskuartean -masa
komunikazioari buruzko gogoeta-, eta lan horren emaitzak konpartitzeari egoki
irizten diogu. Gaur egungo teknologia berriei esker, gainera, erreza eta merkea
da hori plazaratzea. Hemendik dator hain zuzen webgunea sortzearen ideia:
Mediaberri (http://www.ehu.es/mediaberri).
Webguneak, hartara, helburu nagusi bi ditu:
- Kanpora begira, ikasketa prozesua sozialki emankor bihurtu nahi du, krisi
honetan hedabideek duten jokaerari buruz eta oro har masa komunikazioari buruz
ikasten dugun guztiaren berri gizarteari emanez.
- Barrura begira, lantaldeetan zein solastaldeetan burutzen den lanaren
suspergarria da bakoitzaren helburu zehatza baita lanaren emaitzak webgunean
argitaratzea.
Lantaldeak
Hurrengo taulan
ikus daiteke lantaldeak zein diren, eta bakoitzak zein eginkizun bete behar duen.
|
Lan Esparrua
|
Taldea
|
Helburu zehatzak
|
Taldekideen zeregina
|
Talde-saioen helburuak
|
Talde-saioak
|
Web-orrirako egitekoa
|
|
A- Teorien azterketa
|
A1
|
*Gai-ordenaren,
Isiltasunaren Kiribilaren, Urrunketaren eta Newsmaking Teoriak aztertu
|
Teoria
horiei buruzko artikuluak irakurri (denek dena)
|
Saio
bakoitzean teoria bat aztertu
|
gutx.
4
|
Ekarpen
bi, aztertutako teoriak bilduz eta kasu honetara aplikatuz
|
|
|
A2
|
*Emozio/Ezagutza
mailako eraginak
*Testua;
Irakurketa testuala
*Kodetzea/deskodetzea
*Erabilera
eta Sariak
|
Teoria
horiei buruzko artikuluak irakurri (denek dena)
|
Saio
bakoitzean teoria bat aztertu
|
gutx.
4
|
Ekarpen
bi, aztertutako teoriak bilduz eta kasu honetara aplikatuz
|
|
B- Kasuen azterketa
|
B1
|
*Aurreko
gerra-kasu konkretuak aztertu
|
Bakoitzak
liburu bat irakurri
|
Saio
bakoitzean liburu bat aurkeztu
|
gutx.
5
|
Ekarpen
bi, aztertutako kasuak bilduz
|
|
|
B2
|
*Gaiari
buruzko liburu orokorragoak aztertu
|
Bakoitzak
liburu bat irakurri
|
Saio
bakoitzean liburu bat aurkeztu
|
gutx.
5
|
Ekarpen
bi, aztertutako kasuak bilduz
|
|
C- Hedabide arabiarren jarraipena
|
C1
|
*Hedabide
arabiarrek gatazkari buruz ematen duten informazioa bildu eta aztertu
|
Bakoitzak
(edo binaka) hedabide bat aztertu
|
Saio
bakoitzean bakoitzak bildutakoa amankomun jarri eta lerro nagusiak atera
|
astero?
|
Hedabide
arabiarren informazioari buruzko ekarpenak
|
|
D- Bertako hedabideen jarraipena
|
D1
|
*Hiru
egunkarik gatazkari buruz ematen duten informazioa bildu eta aztertu
*Egunkarietako
lan-prozesua ezagutu
|
*Hiruk
hedabide bana jarraitu
*Bik,
egunkarietara jo
|
*Lehenetan,
egunkarietako informazioa aztertu
*Gerokoetan,
egunkarietako lan-prozesua aztertu
|
astero?
|
Jarraitutako
medioei buruzko ekarpenak
|
|
|
D2
|
*Telebistak
(ETB?) gatazkari buruz ematen duten informazioa bildu eta aztertu
*Telebistako
lan-prozesua ezagutu
|
*Hiruk
telebista jarraitu
*Bik,
telebistara jo
|
*Lehenetan,
telebistako informazioa aztertu
*Gerokoetan,
telebistako lan-prozesua aztertu
|
astero?
|
Jarraitutako
medioei buruzko ekarpenak
|
|
E- Interneteko jarraipena
|
E1
|
*Kasu
honetan hedabideen (prentsa idatzia eta internet bera?) jokaerari buruz
dagoen informazioa bildu eta aztertu
|
Internet
arakatu, modu koordinatuan
|
*Lana
koordinatu
*Informazioa
amankomun jarri
*Informazioa
aztertu
|
astero?
|
Bildutako
informazioari buruzko ekarpenak
|
|
|
E2
|
*Kasu
honetan hedabideen (ikus-entzunezkoen?) jokaerari buruz dagoen informazioa
bildu eta aztertu
|
Internet
arakatu, modu koordinatuan
|
*Lana
koordinatu
*Informazioa
amankomun jarri
*Informazioa
aztertu
|
astero?
|
Bildutako
informazioari buruzko ekarpenak
|
|
F- Web orria
|
F1
|
*Web
orria diseinatu eta interneten jarri, horretarako behar diren gestio
guztiak eginda (espazioa, eskubideak, formatua, estetika, teknika...)
*Lotura
interesgarriak jarri
|
Talde
barruan zehaztu beharko da lanaren banaketa
|
Lana
koordinatu
|
astero?
|
|
Solastaldeak
Jadanik esan dugun
legez, bost solastalde dira, bakoitza hamar lagunek osatua. Hamarrok lantalde
ezberdinetan dabiltzanez, eztabaidan gai, ikuspuntu eta informazio ezberdinak
agertzea da helburua.
Solastaldeetako bileretan, teknika bi
erabiltzen ditugu: Kideen Arteko Tutoretza bata, eta Berreraikuntza bestea.
Kideen arteko tutoretzari dagokionez, ideia honakoa da: tutoreak ikasleak
beraiek izan daitezen, arrazoi ezberdinengatik: batetik irakaslea ezin delako
solastalde guztietan egon ordu berean; bestetik irakasleak, batzuetan, eztabaida
suspertu beharrean oztopatu egiten baitu, igorle baten eta hartzaile askoren
arteko harreman desorekatua birsortuz. Ikasle guztiek bete behar dute tutoretza
lana behin, eta txandaka egiten da (lantaldeetako taldeburuak kanpoan uzten
ditugu, beste ardura batzuk baitituzte). Solastaldeen bilera edo mintegi
bakoitzean bina tutore daude, eta eginkizun bi dituzte: alde batetik
solastaldeko bilera edo mintegiak dinamizatzea, eztabaida suspertuz eta eramanez.
Bestetik mintegi bakoitzaren ostean haren berreraikuntza egin. Eginkizun hauek
egokiro burutu ahal izateko, saio bakoitzeko tutore guztiak aldez aurretik
irakaslearekin biltzen dira, eta mintegia egiten dute haiek, aldez aurretik eta
irakaslearen tutoretzapean, geroago beraiek zer egin behar duten ikus dezaten.
Berreraikuntza,
bestalde, saioan eginiko eztabaidaren sintesia da. Eztabaidatu diren gaiak,
izandako gorabeherak (arazoak, taldearen jarrera, e.a.), emandako gogoetak eta
abar biltzen dira, idatziz eta modu elaboratuan, solastaldekide guztiei
pasatzeko. Berreraikuntzaren helburua bikoitza da: alde batetik tutoreek
saioaren ebaluaketa egin dezaten. Bestetik solastaldearen hurrengo bileran
gogoan har dadin aurreko bileran ibilitakoa, ahal delarik ikastaroan zehar
burutuko diren lau mintegiek jarraikortasuna izan dezaten. Horretarako
garrantzitsua da berreraikuntzak, sintesiarekin batera, hurrengo bilera gida
lezaketen galderak eta gaiak aurreratu ditzan, beti ere ibilitako bidea
abiapuntutzat hartuta.
Osoko
bilkurak
Hauetan denon
arteko koordinazio lana burutzen da. Bertan hartzen dira ikastaroari dagozkion
erabakiak (lan plangintzak, metodologia, eginkizunen banaketa, egutegia,
ebaluaketa, kalifikazioa e.a.), eta arazoak eztabaidatzen. Hauek irakaslearekin
batera egiten dira, ikasgelan.
Egutegia
Hau guztiau burutu
ahal izateko derrigorrezkoa izan dugu egutegi itxi batekin jokatzea, hainbeste
eginkizun, egitura, talde eta jenderen arteko koordinazioa eramatea ezina baita
bestela. Astean hiru ordu ditugu, saio bitan banatuta: astelehenez ordu biko
saioa, eta asteazkenez ordubeteko saioa. Egutegia, hartara, honela geratu da:
|
Eguna
|
Zeregina
|
Oharrak
|
|
Urriak
3
|
Osoko bilkura: Ikastaroaren aurkezpena
|
|
|
Urriak
5
|
Osoko bilkura: Lan proposamenaren aurkezpena eta
eztabaida
|
|
|
|
|
|
Urriak
10
|
Osoko bilkura: Proposamenari buruzko erabakiak
|
|
|
Urriak
17
|
Osoko bilkura: Taldeen
osaketa
|
|
|
Urriak
22
|
Talde-lana: lanaren antolaketa
|
|
|
|
|
|
|
Urriak
24
|
Talde-lana
|
|
|
Urriak
29
|
Talde-lana
|
|
|
|
|
|
|
Urriak
31
|
Osoko bilkura: Prozesuaren
ebaluaketa
|
|
|
Azaroak
5
|
1. Tutoreen bilera
|
|
|
|
|
|
|
Azaroak
7
|
Talde-lana
|
|
|
Azaroak
12
|
1. Mintegia
|
|
|
|
|
|
|
Azaroak
14
|
Talde-lana
|
|
|
Azaroak
19
|
Talde-lana
|
|
|
|
|
|
|
Azaroak
21
|
Osoko bilkura: Prozesuaren
ebaluaketa
|
|
|
Azaroak
26
|
2. Tutoreen bilera
|
|
|
|
|
|
|
Azaroak
28
|
Talde-lana
|
|
|
Abenduak
3
|
2. Mintegia
|
|
|
|
|
|
|
Abenduak
5
|
Talde-lana
|
|
|
Abenduak
10
|
Osoko bilkura: Debatea:
Orwell-en 1984
|
|
|
|
|
|
|
Abenduak
12
|
3. Tutoreen bilera
|
|
|
Abenduak
17
|
3. Mintegia
|
|
|
|
|
|
|
Abenduak
19
|
Talde-lana
|
|
|
GABONETAKO
OPORRALDIA
|
|
Urtarrilak
7
|
4. Tutoreen bilera
|
|
|
|
|
|
|
Urtarrilak
9
|
Talde-lana: amaiera
|
|
|
Urtarrilak
14
|
4. Mintegia
|
|
|
|
|
|
|
Urtarrilak
16
|
Osoko bilkura: Azken
ebaluaketa eta ondorioak
|
|
Ebaluaketa
eta kalifikazioa
Egutegian ikus
daitekeenez, une ezberdinetan egiten dira ebaluaketa saioak. Batetik mintegietan,
eta bestetik osoko bilkuretan. Horrela, uneoro jakin dezakegu prozesua nola doan,
agertzen diren arazoei aurre egin ahal izateko eta prozesua bera aberasteko.
Ikastaroaren bukaeran, era berean, ebaluaketa orokor bat egingo dugu.
Beste kontu bat da
ordea kalifikazioa. Daukagun hezkuntza sistema daukagularik, nork bere buruaz
egiten duen ebaluaketaz gain beste zerbait ere behar dugu ikasle bakoitzari
kalifikazio zehatza emateko, berau izango baita espediente ofizialera igaroko
dena. Auzi hau erabat lotu gabe daukagu oraindik, baina hainbat gauza adostu
dugu jada, kontuan hartu beharko diren irizpideen inguruan: bakoitzak bere
buruari buruz egiten duen balorazioa, egindako lanen oroitidazkia eta taldearen
iritzia. Zehazteke daukagu, ordea, guzti honi nolako forma eman. Edozein modutan,
taldeak hartuko du azken erabakia, eztabaidaren ostean.
Azken
gogoeta
Ikastaro hau
ibilian diseinatu da, bat-batean sortu baitzen honela burutzeko ideia.
Horregatik zenbait gauza lotu gabe daude, eta beste asko hobeak izan litezke,
aldez aurretik pentsatu izan balira. Beraz, hemen esaten diren guztiak behin-behinekotzat
hartu. Gure helburua ez da inori eskoletan zer egin daitekeen esatea, eta gu ez
gara pedagogoak ez didaktika arloko teknikariak. Baina esku artean dugun gaiaren
kasuan bezalaxe, ohar hauen bitartez gure esperientzia didaktikoa bera
konpartitu nahi genuke.
Ikastaroaren heren
bi joanak direlarik, aurreikusitako helburu zehatzak % 100ean betetzen ari ez
garela ikusten dugun arren, hasierako asmoetatik oso urrun ez gabiltzala esan
dezakegu.
Josu Amezaga